Σάββατο 7 Ιουλίου 2012

«Ο Πορθητής ήταν Χριστιανός;»


Μ’ αυτόν τον τίτλο είχε κυκλοφορήσει, στις 19.12.1996, το τουρκικό εβδομαδιαίο περιοδικό «Ακτουέλ», του συγκροτήματος της γνωστής εφημερίδας «Σαμπάχ». Αυτό το ερώτημα απασχολούσε ανέκαθεν αρχαιολόγους, ιστορικούς. Πόσοι όμως από τους απλούς ταξιδιώτες γνωρίζουν γι’ αυτή την ιστορική πτυχή; Είναι αλήθεια ότι ούτε εγώ το γνώριζα μέχρι που είδα ένα μικρό κείμενο σ’ ένα τεύχος του περιοδικού «Στρατιωτική Ιστορία». Και μου έκανε μεγάλη εντύπωση, θα έλεγα ότι με εξέπληξε, γιατί πράγματι, σε πρόσφατή μου επίσκεψη στην Κωνσταντινούπολη, όταν πήγα στο Φατίχ τζαμί, ούτε άκουσα, ούτε είδα κάποια αναφορά στην ύπαρξη του τάφου του Μωάμεθ. Από μια μικρή έρευνα στο διαδίκτυο έμαθα ότι το μέρος εκείνο είναι απαγορευμένο και ο τάφος του Μωάμεθ του Πορθητή κρατείται ερμητικά κλειστός καθώς στο παρελθόν είχαν κυκλοφορήσει έντονες φήμες ότι αν ανοιχτεί θα αποκαλυφτεί ότι ο Μωάμεθ, τουλάχιστον στο τέλος της ζωής του, είχε ασπαστεί την Ορθοδοξία  και ίσως γι’ αυτόν τον λόγο τον είχαν δηλητηριάσει.

Ο πρώτος που μίλησε για το θέμα αυτό  ήταν  ένας μεγάλος Τούρκος πολιτικός και ποιητής, ο Γιαχία Κεμάλ Μπεγιατλί και το γεγονός αυτό  αναφέρει ο Τούρκος συγγραφέας, Ρεσάτ Εκρέμ Κοτσού στο βιβλίο του, «Οθωμανοί ηγεμόνες»: «Την εποχή του Αμπντούλ Χαμίτ του Β΄, στις αρχές του εικοστού αιώνα, είχε σπάσει ένας μεγάλος αγωγός νερού στη συνοικία του μεγάλου τεμένους  του Πορθητού, το Φατίχ. Το Φατίχ είχε οικοδομηθεί μεταξύ των ετών 1463 και 1470, πάνω στα ερείπια της κατεδαφισμένης από τους Οθωμανούς εκκλησίας των Αγίων Αποστόλων, κάτω από την οποία βρίσκονται θαμμένοι πολλοί βυζαντινοί βασιλείς. Στην εκκλησία αυτή ο Γεννάδιος είχε εγκαταστήσει το Πατριαρχείο κατόπιν άδειας του Μωάμεθ μετά την άλωση. Το 1454 ο Πατριάρχης εγκατέλειψε οικιοθελώς την εκκλησία, επειδή μέσα σε αυτή είχε βρεθεί το πτώμα ενός Τούρκου και φοβήθηκε μήπως κατηγορηθούν οι Έλληνες για το έγκλημα. Την κατασκευή του τζαμιού είχε αναλάβει ο Έλληνας αρχιτέκτονας, Χριστόδουλος, που φρόντισε όμως να διατηρήσει τα θεμέλια της κατεδαφισμένης εκκλησίας.  Κατά την επισκευή όμως του χαλασμένου αγωγού, ο Αμπντούλ Χαμίτ έδωσε εντολή να ανοιχτεί ο τάφος του Μωάμεθ που βρίσκονταν δίπλα στο τζαμί, για να διαπιστωθούν τυχόν ζημιές και να επισκευαστούν.  Ο τάφος λοιπόν ανοίχτηκε και σε βάθος τριών μέτρων βρέθηκε μια σιδερένια καταπακτή από όπου μια πέτρινη σκάλα οδηγούσε στην υπόγεια αίθουσα της βυζαντινής εκκλησίας. Εκεί βρέθηκε ο μαρμάρινος τάφος που βρίσκονταν το ταριχευμένο πτώμα του Μωάμεθ, ολόιδιο με το πορτρέτο που είχε φιλοτεχνήσει ο Ιταλός ζωγράφος Μπελίνι, πέντε μήνες πριν από τον θάνατο του Πορθητή. Το γεγονός αυτό και μόνο για πολλούς αποτελεί τη μεγαλύτερη απόδειξη ότι ο Μωάμεθ θέλησε να ταφεί σαν χριστιανός και βυζαντινός βασιλιάς, εν μέσω των άλλων βυζαντινών αυτοκρατόρων».

Καταλαβαίνω ότι αυτό είναι ένα θέμα ταμπού για την Τουρκία. Ο μεγάλος Φατίχ των Οθωμανών, εκείνος που πήρε την Πόλη από τους χριστιανούς, θέλησε να ταφεί και ο ίδιος ως χριστιανός και Βυζαντινός αυτοκράτορας! Είναι γνωστό, βέβαια, ότι ήταν κι ελληνικής καταγωγής, αφού η μητέρα του ήταν Ελληνίδα και χριστιανή. Υπήρξε μήπως και ο ίδιος κρυπτοχριστιανός; Κι αν όχι, τότε γιατί η τελευταία του επιθυμία ήταν να ταφεί στην υπόγεια αίθουσα του ναού των Αγίων Αποστόλων, δίπλα ακριβώς στους Έλληνες αυτοκράτορες. Ότι κι αν συνέβη, γεγονός παραμένει ότι ο πανικόβλητος Αβδούλ Χαμίτ διέταξε αμέσως να σφραγιστεί ο τάφος του Μωάμεθ.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου